Samen in Zaken
Dienstverlening

Wanneer archeologisch onderzoek voor de omgevingsvergunning?

Het is sinds 2007 wettelijk verplicht om in geval van bodemingrepen, zoals bij het bouwen van huizen of het aanleggen van wegen, met archeologische waarden rekening te houden. Meestal bevinden archeologische waarden zich voor het grootste deel in de bodem. Vaak bevinden deze archeologische waarden zich niet diep in de grond en daarom zijn ze gevoelig voor bodemingrepen. De verplichting om rekening te houden met archeologische waarden wordt geregeld via het overgangsrecht van de Erfgoedwet. Vanaf 2021 zal dit worden geregeld via de Omgevingswet.

Aan de wettelijke verplichting om rekening te houden met de archeologie ligt een Europees verdrag ten grondslag. Dit verdrag is ondertekend in 1992. Het verdrag wordt ook wel het Verdrag inzake de bescherming van het archeologisch erfgoed of het Verdrag van Malta/Valletta genoemd.

De gemeenten voeren veelal de wet- en regelgeving op het gebied van het archeologisch erfgoed uit. Dit komt omdat de gemeenten voor het grootste deel het ruimtelijk beleid mogen bepalen. Daarom kan u te maken krijgen met een archeologisch onderzoek als u een omgevingsvergunning aanvraagt of als u een bestemmingsplanwijziging wil laten doorvoeren. Het hangt allemaal af van de archeologische waarde van het gebied waar u plannen heeft of u te maken krijgt met archeologie.

Door een archeologisch onderzoek zal blijken of er wellicht belangrijke archeologische waarden in het plangebied liggen. Dit onderzoek mag alleen worden uitgevoerd door bedrijven die gecertificeerd zijn. Zij maken een archeologisch onderzoeksrapport op.

Verplicht archeologisch onderzoek

Er zijn verschillende gevallen waarin u verplicht bent om een archeologisch onderzoek uit te laten voeren. Dit is wanneer u de bodem wil gaan roeren, bijvoorbeeld bij ontgraven, of als er sprake is van een dubbelbestemming (Waarde- Archeologie) van uw planlocatie of plangebied. Daarnaast bent u verplicht als het gaat om een archeologisch monument dat wettelijk beschermd wordt.

In het eerste geval is de gemeente bevoegd om het onderzoek in te stellen en bij het tweede geval is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) bevoegd. Als het gaat om een wettelijk beschermd monument kan het RCE bepalen dat er geen bodemingrepen mogen worden uitgevoerd of dat dit alleen mag gebeuren aan de hand van bepaalde voorwaarden.

Bij een dubbelbestemming Waarde – Archeologie van uw plangebied of planlocatie gelden vaak bepaalde ondergrenzen. Als u met uw plan onder een bepaalde diepte of oppervlakte blijft, is er dan geen archeologisch onderzoek nodig. In het geval dat u deze ondergrens overschrijdt, dient u wel een archeologisch onderzoek uit te laten voeren. Een archeologisch onderzoek kunt u laten onderzoeken door een gecertificeerd onderzoeksbureau.

Omgevingsvergunning

De omgevingsvergunning is de vervanging van een stelsel van vergunningen die allemaal te maken hebben met de leefomgeving.

Wanneer archeologisch onderzoek omgevingsvergunning wordt uitgevoerd is van belang. Het is belangrijk dat u een archeologisch onderzoek in een zo vroeg mogelijk stadium laat uitvoeren. Dit kan ervoor zorgen dat u uzelf veel tijd en kosten bespaart.

https://transect.nl/archeologisch-onderzoek/